Je VO2max zegt zowel iets over je gezondheid als over je prestatievermogen. Bij een lage VO2max ben je sneller moe, en neemt je kans op onder andere hart- en vaatziekten toe. Een hoge VO2max is een indicatie voor je (sport)prestatie. Je VO2max kun je verbeteren door gericht te trainen op hartslag of vermogen.

Maximale zuurstofopname

De maximale zuurstofopname (VO2max) is de maximale hoeveelheid zuurstof die je kunt opnemen en gebruiken tijdens intensieve lichamelijke activiteit. De VO2max kan op twee manieren worden weergegeven: 1) als een absolute maat waarbij de waarde wordt uitgedrukt in liters zuurstofverbruik per minuut (L/min), of 2) als een relatieve waarde waarbij rekening wordt gehouden met het lichaamsgewicht en dan wordt uitgedrukt als milliliter zuurstofverbruik per kilogram lichaamsgewicht per minuut (ml/kg/min).

De absolute waarde geeft een idee van de totale hoeveelheid zuurstof die je gebruikt tijdens lichamelijke activiteit.

Relatieve waarden zijn praktischer bij het onderling vergelijken van personen. Relatieve waarden geven onderzoekers, artsen en/of coaches een idee van hoe fit iemand is in vergelijking met zijn leeftijdsgenoten. Relatieve VO2max-waarden variëren van < 27 ml/kg/min bij niet-fitte of zieke personen tot ~ 97 ml/kg/min als hoogst gemeten VO2max bij een topatleet.

Aangezien de VO2max van belang is bij zowel onze gezondheid als onze prestatie, kan deze waarde voor zowel sporters als gewone mensen waardevolle inzichten verschaffen.

VO2max en gezondheid

Als je jouw lichaam vergelijkt met een auto, dan is de VO2max de grootte van je motor en daarmee een van de belangrijkste prestatieindicatoren. Hoe groter je motor hoe hoger je prestatiepotentieel.

Tijdens dagelijkse ritjes zal je motor nooit maximaal hoeven te presteren. Maar als diezelfde motor moet presteren gedurende een ritje in de bergen, of een caravan moet trekken, kun je de extra PK’s van die grote motor goed gebruiken. Daarbij moet de auto uiteraard technisch in orde zijn en geen onderliggende mankementen hebben. Is bijvoorbeeld iets mis met de brandstoftoevoer stuk dan mis je nog steeds het nodige vermogen ondanks je grote motor.

In ons lichaam is het hart en vaatsysteem onze motor. Als de VO2max afneemt, ofwel de motor wordt kleiner, neemt daarmee je prestatievermogen af. Dit geldt natuurlijk voor een (top)sporter, maar ook in het dagelijks leven kunnen je tegen problemen aanlopen. Als je motor te klein wordt, zoals bij mensen met een cardiovasculaire, metabole of spierdegeneratieve ziekte, kan het uitvoeren van een eenvoudige taak zoals lopen van de bank naar de keuken ervoor zorgen dat de motor oververhit raakt. En een oververhitte motor houdt het doorgaans niet lang vol en kan ploffen.

Uit wetenschappelijke studies blijkt dat de VO2max de beste voorspeller is voor het risico op een of meerdere chronische aandoeningen zoals diabetes 2, hoog cholesterol en verhoogde bloeddruk met een vervroegde sterftekans. Iemand met een VO2max lager dan 27 ml/kg/min loopt 40% meer kans op het krijgen van een chronische ziekte dan iemand met een waarde boven de 27ml/kg/min (Blair et al. 2009).

Een verbetering van de VO2max tot 38,5 ml/kg/min zorgt er voor dat het risico op vroegtijdig overlijden met 70% afneemt. Voor een gezonde leefstijl zou iedereen daarom moeten streven naar VO2max van > 27 ml/kg/min (het equivalent van 20 km/u fietsen zonder elektrische ondersteuning), maar idealiter zou je deze waarde boven het optimale richtpunt van 38,5 ml/kg/min willen krijgen (~ fietsen met 28,5 km/u) voor een gezonde leefstijl.

Trainbaarheid van de VO2max

De VO2max is zeer goed trainbaar. Door op de juiste intensiteit en duur te trainen kan de absolute VO2max worden verhoogd met ~ 1,0 L/min. Bij iemand die bijvoorbeeld 75 kg weegt en een relatieve VO2max van 25 ml/kg/min heeft, zou een verhoging van de absolute VO2max van 1,9 naar 2,9 L/min resulteren in een nieuwe relatieve VO2max van 38,5 ml/kg/min. Hierdoor vermindert het risico op overlijden van deze persoon met 70%.

Samenvatting

De VO2max is een maat voor het maximale zuurstofverbruik dat kan worden bereikt tijdens lichamelijke inspanning met hoge intensiteit (5 minuten). Deze waarde is van belang voor zowel onze gezondheid als voor onze prestatie. Bij (te) lage waarden zal de kans op een of meerdere chronische ziekten, en daarmee de kans om eerder te overlijden, toenemen. Hoge waarden geven een indicatie voor sportprestaties op topniveau. Bij een juiste trainingsbelasting (omvang en intensiteit) kun je je VO2max met ongeveer 1.0 L/minuut verbeteren.

Wil je meer weten over VO2max en de inspanningstest? Neem dan contact met mij op, of neem eens een kijkje op de website van MovLab.